65+ Yaşlı Hakları Derneği Saha Ziyareti-TPF 22-23 Nisan 2023 Hatay-Kahramanmaraş

Bu rapor 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin Kahramanmaraş ve Hatay merkezli deprem bölgesine yaptığı dördüncü saha ziyaretini özetlemek için hazırlanmıştır. Ziyaretin birincil amacı dernek tarafından tasarımı, üretimi, nakliyesi ve kurulumu tamamlanan yaşlı ve engelli dostu WC-Duş ünitelerinin çalışma durumunu yerinde tespit etmek ve kullanıcıların istek ve ihtiyaçlarını öğrenerek yeni üretilecek ünitelerin kapasitesini yükseltmektir. Bu planla yola çıkılarak Hatay’da altı, Kahramanmaraş’ta bir çadır kent ziyaret edilmiştir. İkincil amaçlar arasında depremzedelerin Ramazan ve 23 Nisan bayramlarını kutlamak, dayanışma sağlamak, yaşlı nüfusun ihtiyaçlarını belirlemeye devam etmek ve ayni yardımları ulaştırmak sayılabilir. Deprem bölgesinde yerel bağlantıların oluşturulması ve iş birliklerinin kurulmasına da yapılan kurum ziyaretleri ile devam edilmiştir.

Ekip Bilgileri ve Ekibin Sahadaki İyi Oluş Hali için Alınan Önlemler

Saha ekibi aşağıda belirtilen kişilerden gönüllülük esası ile oluşturulmuştur.

Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, 65+ Yaşlı Hakları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı, Nefrolog
Gülüstü Salur, 65+ Yaşlı Hakları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, Kognitif Nörolog
Ferhan Saniye Palaz, 65+ Yaşlı Hakları Derneği Üyesi, Sosyolog
Sıla Nur Baş, 65+ Yaşlı Hakları Derneği Gönüllüsü, Gerontolog

Resim: Saha Ekibi, Gaziantep Havalimanı

65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin deprem bölgesine yaptığı ilk saha ziyareti 23-24 Şubat

65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin deprem bölgesine yaptığı ilk saha ziyareti 23-24 Şubat tarihleri arasında, ikinci saha ziyareti 3-5 Mart tarihleri arasında, üçüncü saha ziyareti ise 28-30 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Bu saha ziyaretleri ile birlikte deprem bölgesinde ilişki geliştirilen yerel bağlantılar, 22-23 Nisan tarihleri arasında gerçekleşen dördüncü saha ziyaretinin rotasını oluşturmakta yardımcı olmuştur. Dördüncü saha ziyareti öncesinde ziyaret yapılacak çadır alanları WC-Duş ünitelerinin konumu temel alınarak belirlenmiş ve çadır alanlarında kalan kişi sayısı Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı görevlilerinden öğrenilmiştir. Bölgeye özgü bir kuru pasta-kurabiye çeşidi olan kömbe, 22 Nisan tarihinde saha ekibi tarafından teslim alınmak üzere Hatay-İskenderun’da bulunan yerel bir pastaneden sipariş edilmiştir. Saha ekibi, bölgedeki yerel marketlerden meşrubat ve su ile Türk kahvesi alarak ziyaret edilen çadır alanlarına ulaştırmıştır. Ek olarak, 4 büyük boy valiz ile yetişkin alt bezi götürülmüş ve teslim edilmiştir.

Resim: Saha Ekibi Çeşitli Çadırkent Ziyaretleri Sırasında

Ekibin İstanbul’dan deprem bölgesine ulaşımı uçak ile sağlanmıştır. 22 Nisan sabahı Gaziantep Havalimanı’na varış, 23 Nisan öğleden sonra Gaziantep Havalimanı’ndan İstanbul’a dönüş şeklinde olmuştur. Ekibin deprem bölgesinde il ve ilçeler arasındaki ulaşımı şoför eşliğinde 15 kişi kapasiteli bir minibüs ile gerçekleştirilmiştir. Minibüsün büyük seçilme nedeni bölgeye götürülen aynî yardımların da bu araca yüklenmesini sağlamaktır. Ekip aracının ön camına dernek ve Turkish Philanthropy Funds (TPF) logoları yerleştirilmiştir. Beyoğlu Kaymakamlığı’ndan alınan “Yolcu İzin Belgesi” saha boyunca ekip aracında bulundurulmuştur. Ekibin konaklaması İbis Gaziantep otelde yapılmıştır. Ekip saha boyunca ad-soyad, dernek ve TPF logosunun bulunduğu yakalıklar ile ziyaretlerini gerçekleştirmiştir.

Destek Alınan Program

65+ Yaşlı Hakları Derneği Saha Ziyareti-4’ü Turkish Philanthropy Funds tarafından sağlanan kaynak ile gerçekleştirmiştir.

Ayni Yardım Teslimi

Saha ekibi, dernek tarafından 4 büyük boy valize yerleştirilen ayni yardımı uçak aracılığıyla bölgeye ulaştırmıştır. Ayni yardımın içeriğinde yetişkin hasta bezi bulunmaktadır. Bu valizlerin kimlere teslim edileceği ekip tarafından saha ziyaretleri öncesinde ve esnasında belirlenmiştir. Teslim edilen malzeme listesi, teslim alan kişiler tarafından ıslak imza ile imzalanmıştır.

Ziyaretler

Saha Ziyareti-4 kapsamında ekibin ziyaret ettiği kurum ve yaşam alanları kronolojik sıraya göre aşağıda verilmiştir.

Hatay’da Ziyaret Edilen Yerler

Hatay Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü
Hatay-Antakya Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) Kız Yurdu Çadır Alanı
Hatay-Antakya Otogar Yanı/Eski Fuar Alanı Çadır Alanı
Hatay-Antakya Aydın Valiliği Kıl Çadır Alanı
Antakya-Eski Hayvan Pazarı Çadır Alanı
Narlıca 1 Çadır Alanı
Narlıca 2 Çadır Alanı

Kahramanmaraş’ta Ziyaret Edilen Yerler

Kahramanmaraş Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
Kahramanmaraş Avşar 5 Çadır Kent

Hatay (22.04.2023)
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Psikososyal Destek Birimi Ziyareti

Hatay Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü bahçesinde bulunan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na (ASHB) bağlı Psikososyal Destek (PSD) birimine yapılan ziyarette yaşlılardan sorumlu müdür Ali Dalioğlu (psikolog) ve PSD ekibinden İbrahim Burç ile görüşme yapılarak il düzeyinde bilgi alındı. Hatay Huzurevi’nin bahçesinde kurulan çadırlarda barınma ihtiyacını karşılayan 10 ayrı PSD ekibinin 7-15 günlük periyotlarda dönüşümlü şekilde çalışmalarını sürdürdüğü öğrenildi. Ekiplerin 3 öğünlük yemek ihtiyacı ve çadır temizliğinin merkez bakanlık tarafından sağlandığı belirtildi. Hatay’daki yaşlılar hakkında bilgi talep edildiğinde bakım evlerinde kalan yaşlıların tamamının Kastamonu, Tokat, Sivas ve Çorum olmak üzere 4 farklı ile gönderildiği, farklı şehirlerde akrabaları olan yaşlıların ise o şehirlere ulaştırıldığı bildirildi. Geriye kalan yaşlıların ise çadır kentlerde ve evlerin önünde kurulan bağımsız çadırlarda olduğu belirtildi. Hatay’da deprem sonrası süreçte, ailelerin yaşlısına bakım sağlamakta zorlanması nedeniyle huzurevine yerleştirmek için bakanlığa olan taleplerinin arttığı aktarıldı. Hatay için yapılacak olan güncel çalışmaların öncelikle temel ihtiyaçlar düzeyinde tutulmasının gerekliliği vurgulandı.

Resim: Hatay’daki PSD Ekibinden Bilgi Alınırken

65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlı ve engellilerin kullanımına yönelik olarak tasarımını, üretimini ve lojistiğini sağladığı ve Hatay’ın çeşitli çadır alanlarında kurulumunu sağlayıp kullanıma sunduğu WC-Duş kabinlerini kontrol etmesi için ASHB ekiplerinin bu alanlara gönderildiği öğrenildi. Bu süreçte WC-Duş kabinlerinin kurulumu ve temizliğini kimlerin yapacağı konusunda karmaşa yaşandığı belirtildi. Çadır alanlarındaki WC-Duş ünitelerinde hijyen sürekliliği sağlanmasının önemi konuşuldu. Tüm çadır kentlerde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunun devam ettiği bildirildi. WC-Duş ünitelerine dair tamir, bakım ve temizlik taleplerinin AFAD’a yapıldığı ancak yoğunluk nedeni ile işleyişin aksadığı, destek ekiplerine ihtiyaç olduğu belirtildi. AFAD’ın deprem bölgesinde çalıştırmak üzere İŞKUR aracılığı ile personel aldığı, WC-Duş ünitelerinin temizliği ile ilgili bakanlık ile görüşülebileceği önerisi geldi.

Görüşmede 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlı ve engellilerin kullanımına uygun yaptırdığı WC-Duş kabinlerinin önemli bir ihtiyacı karşıladığı ve devamının gelmesinin yararlı olacağı belirtildi. Yalnızca Hatay’daki ihtiyacı gidermek için 100 adet engelli ve yaşlılara yönelik WC-Duş kabini gerektiği ifade edildi. Bunların yanı sıra çadır alanlarındaki yaşlı ve engellilerin söz konusu WC-Duş kabinini verimli bir şekilde kullanması için anahtar çoğaltmanın etkili bir yöntem olacağı konuşuldu. Güncel olarak yaşlıların ihtiyacına yönelik gelen taleplerin konteyner, WC ünitesi, tekerlekli sandalye, komod, havalı-şişme yatak, yazlık kıyafet, yara merhemi ve tuvalet kağıdı olduğu aktarıldı. Saha ekibi Hatay’daki çadırlar için havalı-şişme yatak temin etmek ve iş birliğini sürdürmek üzere PSD ekibinin iletişim bilgilerini aldı. PSD ekibi, 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin Hatay’da olası bir saha çalışması yapması durumunda ekip için huzurevi bahçesinde çadır ve yeme içme ihtiyaçlarının sağlanabileceğini belirtti.

Resim: Hatay’daki PSD Ekibi

4.2.2. Çadırkent Ziyaretleri

PSD ekibinden Ali Dalioğlu ve Ahmet Belli eşliğinde bölgedeki çadır alanları ziyaret edildi. Bu ziyaretlerin tümünde 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin engelli ve yaşlıların kullanımına uygun WC-Duş kabinlerinin çalışma durumu kontrol edildi. Bu kontroller arasında tesisatın doğru bir şekilde bağlanması, su deposunun bağlanması, lavaboda suyun akması, sifonun çalışması, ışıklandırmanın çalışması, sandalyenin kurulmuş olması yer almıştır. Yine kabinlere erişim durumunun tespiti için anahtarın kim(ler)de olduğu bilgisinin alınmış ve yaşlı ve engelli depremzedelere anahtarlarının olup olmadığı sorulmuş, ünitenin yerleştiği alana tekerlekli sandalye ile erişime elverişli zeminin (yol şartları) olup olmadığı gözden geçirildi. Son olarak kabinlerin kullanıcılarından fikir ve önerileri alındı. Çadırkent ziyaretlerinde, ikramlıklar daha sonra dağıtılmak üzere çadır kent sorumlularına (sosyal market ve yemekhane çalışanları) teslim edildi. Bu ortak noktalara ek olarak çadırkentlerin kendi durumları hakkındaki notlar aşağıda fotoğrafları ile birlikte sunulmuştur. Aşağıda her kabin için yapılan rutin kontrollere örnek fotoğraflar görülmektedir:

Resim: WC-Duş Kabinlerinin Çalışma Durumu Kontrollerinden

Resim: WC-Duş Kabinlerinin Giderleri Resim: Saha Ekibi WC-Duş Kabinlerini Kullanan Depremzedelerden Bilgi Alırken

İlk olarak 704 kişinin kaldığı Antakya Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) Kız Yurdu Çadır Alanı’na gidilerek depremzedelerin bayramı kutlandı. WC-Duş kabinini kullanan yaşlı ve engellilerin anahtar çoğalttığı, bu sayede verimli bir şekilde kullanım sağladığı öğrenildi. WC-Duş kabininden bir tane daha temin edilmesi, kadın ve erkek olmak üzere cinsiyete göre ayrı kullanılması talebi bildirildi.

Resim: Kurulum ve Erişim Açılarından Aktif Olarak Çalışan Kabin Örneği (Kabini Kullanan Depremzedeler Fotoğrafta Kendilerinden İzin Alınarak Yer Almıştır) -Antakya Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) Kız Yurdu Çadır Alanı

İkinci durak olarak 821 kişinin kaldığı Antakya Otogar Yanı/Eski Fuar Alanı Çadır Alanı ziyaret edilerek depremzedelerin bayramı kutlandı. WC-Duş kabini için yapılan yerinde gözlem; anahtarın tekerlekli sandalye kullanan üyeleri olan birkaç ailede bulunduğunu, kabini kullanmak isteyen diğer kişilerin onlardan anahtar temin etmek durumunda kaldığını gösterdi. WC-Duş kabini içerisinde su biriktiği görüldü. Kabinin içine ek askılık takılması ve havalandırma yapılması talebi geldi.

Resim: Kurulum ve Erişim Açılarından Aktif Olarak Çalışan Kabin Örneği. Saha Ekibi Depremzedelerden Kabin ile İlgili Bilgi Alırken – Antakya Otogar Yanı/Eski Fuar Alanı Çadır Alanı

Çadır kentin genel durumu ile ilgili sohbet edilen depremzedeler yemek ihtiyacını bir derneğin (Çare Derneği) karşıladığını ancak porsiyonların oldukça yetersiz kaldığını aktardı. Bunun yanı sıra havaların ısınması ile birlikte çadırların içinde vakit geçirmenin zorlaştığı, çadır alanında ise herhangi bir gölgelik alan olmadığı için sorun yaşadıkları belirtildi. AFAD’a yapılan gölgelik taleplerinin cevapsız kaldığı vurgulandı. Bir diğer sorun olarak Otogar Yanı/Eski Fuar Alanı Çadır Alanı’nda çocuklara yönelik eğitimin başlamadığı, çadır alanında oyun parkı olmadığı, bu nedenle çocukların gün içinde vakit geçirmekte zorlandığı ifade edildi. Ayrıca çocuklarda kuduz vakalarının tespit edildiği aktarıldı. WC’lerin hijyeninden şikayetçi olan depremzedeler, duşlarda termosifonların bozulması ve tamir edilmemesi nedeni ile soğuk suda, az sıklıkta yıkandıklarını belirttiler.

Resim: Saha Ekibi Depremzedelerden Genel Bilgi Alırken Görülmektedir – Antakya Otogar Yanı/Eski Fuar Alanı Çadır Alanı

Üçüncü ziyaret yeri olarak 1145 kişinin kaldığı Antakya Aydın Valiliği Kıl Çadır Alanı’na gidilerek depremzedelerin bayramı kutlandı. 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin WC-Duş kabinin sorunsuz çalıştığı gözlemlendi. Aşağıdaki Fotoğrafta görüldüğü üzere tekerlekli sandalye ile giriş için rampa doğru şekilde kurulmuş ve kabinin çevresindeki zemin de düznelenmiştir:

Resim: Kurulum ve Erişim Açılarından Aktif Olarak Çalışan Kabin Örneği – Antakya Aydın Valiliği Kıl Çadır Alanı

Dördüncü durak olarak 790 kişinin kaldığı Antakya Eski Hayvan Pazarı Çadır Alanı ziyaret edildi. Ne yazık ki 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin WC-Duş kabininin girişinde taş yığını olduğu, bu nedenle tekerlekli sandalye ile kullanımın mümkün olmadığı görüldü. Bu taşların geçici olarak döküldüğü bilgisi alındı ve çadır kentlerde zeminin düzenli kontrol edilmesi gerektiği de sahadan çıkarılan bir sonuç oldu. Görüşülen depremzedeler tuvaletlerde genel olarak hijyen sorunu olduğunu aktardı. Aşağıdaki iki fotoğrafta hem WC-Duş kabininin önündeki zemin hem de bu çadırkentteki genel zemin yapısındaki bozukluk görülmektedir.

Resim: Tekerlekli Sandalye ile Erişimin Mümkün Olmadığı Tespit Edilen Kabin Örneği – Antakya Eski Hayvan Pazarı Çadır Alanı

Resim: İlgili Çadırkentte Bozuk Zemin (Yolun Sonunda WC-Duş Kabini Görülmektedir) – Antakya Eski Hayvan Pazarı Çadır Alanı

Son olarak Narlıca 1 ve Narlıca 2 Çadır Alanları ziyaret edilerek depremzedelerin bayramı kutlandı. 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin WC-Duş kabinlerinin kullanımı yerinde gözlemlendi. Narlıca 1 Çadır Alanı’na temin edilen tuvalet-duş kabini yolunun düzensiz olduğu, tekerlekli sandalye ile kabine ulaşımın elverişsiz olduğu görüldü. Bunun yanı sıra WC-duş kabini içinde bulunan sandalyenin henüz kurulmamış olduğu gözlemlendi. Sandalye kurulumu saha ekibi tarafından yapıldı.

Resim: Rampa Kurulmuş Olmasına Rağmen Tekerlekli Sandalye ile Erişimi Kabin Çevresindeki Elverişsiz Zemin Nedeni ile Zor olan Kabin Örneği – Narlıca 1 Çadırkent

Narlıca 2 Çadır Alanı’nda kabinin çalışır durumda olduğu fakat rampanın kurulmadığı görüldü. Aşağıda paylaşılan ikinci fotoğrafta hem Çadırkentte zeminle ilgili genel bir sorun olarak yerde pis su birikintisi olduğu hem de 65+ Yaşlı Hakları Derneği WC-Duş kabini haricindeki tuvaletlerin girişini genel olarak temsil eden bir örnek yerini almaktadır.

Resim: Rampası Kurulmamış Fakat Çalışır Vaziyette Olan Kabin Örneği – Narlıca 2 Çadırkent

Resim: Zeminde Biriken Pis Su Örneği. Çadırkentlerdeki Diğer WC’lerde Engelli ve Yaşlı Erişiminin Zorluğu Görülmektedir – Narlıca 2 Çadırkent

4.3 Kahramanmaraş (23.04.2023)

Kahramanmaraş Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yapılan ziyarette İl Müdür Yardımcısı Bayram Paksoy ile görüşülerek il düzeyinde bilgi alındı. Kahramanmaraş’ta temel ihtiyaçların sağlandığı, çadır kentlerde sistemin oturduğu, özellikle Kılavuzlu Çadır Kent ve Avşar Çadır Kent’in bulunduğu bölgelerin alan kullanımı açısından oldukça elverişli olduğu aktarıldı. KAFUM Çadır Kent’te yoğunluk olduğu ve sirkülasyonun devam ettiği ifade edildi. Kahramanmaraş geneli için net bir sayısal veri olmadığı, ayrı ayrı toplanan verilerin birleştirilerek tek bir sisteme henüz aktarılmadığı belirtildi. Huzurevi tadilatının 3-4 ay içinde tamamlanacağı ve kullanıma açılacağı bildirildi. Bayramdan sonra çadır kentlerde kalan ve evleri az hasarlı olan depremzedelerin evlere yönlendirileceği, geri kalanların ise konteyner kentlere yerleştirileceği ifade edildi. Ağır hasarlı evlerin yıkıldığı ancak ev hasarı itiraz süreçlerinin zaman aldığı belirtildi. Hava sıcaklığının günden güne arttığı, bu durumun ilerleyen günlerde çadır ve konteyner kullanımını zorlaştıracağı konuşuldu. Bakanlığın kurmuş olduğu konteynerlarda her türlü ev eşyasının yanı sıra klimanın da bulunduğu, bu nedenle diğer konteyner ve çadırlara göre konforlu olduğu bildirildi.

Resim: Kahramanmaraş Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na Yapılan Ziyaret

İl Müdür Yardımcısı Bayram Paksoy, Kahramanmaraş’ta 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlılara yönelik aktif yaşam merkezi kurabileceği şartların sağlandığını ifade etti. Bu sayede aktif yaşam merkezinin kurulacağı yerdeki yaşlıların yanı sıra yakın çevredeki yaşlılarında hizmetlerden faydalanabileceği belirtildi. Söz konusu aktif yaşam merkezini kurmak için valilikten izin alınması gerektiği bildirildi. Kurulması planlanan aktif yaşam merkezinde sosyal hizmet uzmanı, psikolog, sosyolog ve gerontoloğun yanı sıra zaman zaman gelebilecek olan yaşlı bakım/hemşire ekibinin de vaka danışmanlığı yaparak katkı sağlayabileceği konuşuldu. Aynı zamanda aktif yaşam merkezinde görüntülü görüşmeler ile hukuki destek verilebileceği konuşuldu. Bayram Paksoy müdür ile görüşerek yaşlı yoğunluğu olan yerlerin tespiti ile kurulacak olan aktif yaşam merkezinin yerinin belirlenebileceğini ifade etti. Ayrıca merkeze yakın yerlerde, ailelerin yanında kalan yaşlılar için gezici ekip oluşturarak hizmet sağlanabileceği konuşuldu.

Saha personeline eğitim verecek insan bulmakta zorlanıldığı, bu nedenle üniversiteden destek talep edildiği belirtildi. Bu noktada derneklerin de desteğine ihtiyaç duyulduğu vurgulandı. Sahadaki ekiplere 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlılık eğitimi verilebileceği konuşuldu. Aynı zamanda yaşlısının bakımını sağlayan aileler için de danışmanlık ihtiyacı olduğu bildirildi. Türk Psikologlar Derneği’nin saha çalışmalarının oldukça yararlı olduğu ve sonuç kaydettiği aktarıldı. Derneğin saha ekibinin kritik vakaları tespit ederek psikiyatriye yönlendirdiği belirtildi. Sivil toplumu güçlü kılmanın öneminin afet durumunda ortaya çıktığı ifade edildi. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarının yaptığı çalışmaların deprem bölgesinde önemli fark yarattığı ve koordine sağladığı belirtildi. 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlı ve engellilerin kullanımına yönelik yaptırdığı tuvalet-duş kabinlerinin geliştirilmesi için havalandırma penceresi eklenebileceği ve askılık konulabileceği önerisi geldi. Bunların yanı sıra tuvalet-duş kabininin gönderileceği yaşam alanına yedek şofben gönderilmesinin yararlı olacağı konuşuldu. 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin çalışma sistemi, süreci takip etmesi, temin ettiği tuvalet-duş kabinlerinin kullanımını ölçmesi ve çözümler üretmesi takdir edildi.

İl Müdürü Bayram Paksoy eşliğinde Avşar 5 Çadır Kent ziyaret edilerek depremzedelerin bayramı kutlandı. Alınan ikramlıklar dağıtılmak üzere çadır kent sorumlusuna verildi. 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin engelli ve yaşlıların kullanımına yönelik yaptırdığı tuvalet-duş kabininin kullanımı yerinde gözlemlendi. Çadır kentte tuvalet-duş kabinini kullanan 4 engelli olduğu, şu ana kadar herhangi bir sorun yaşanmadığı aktarıldı.

Resim: Saha Ekini WC-Duş Kabinini Kontrol Ederken ve Çadırkent Sorumlusundan Bilgi Alırken – Avşar 5 Çadır Kent

5. Değerlendirme ve Öneriler

Hatay ve Kahramanmaraş’ta ziyaret edilen çadır kentlerde yapılan gözlemler ve görüşülen yetkililer ile depremzedelerden elde edilen bilgiler ışığında oluşan çıktılara aşağıda yer verilmiştir:

Deprem bölgesinde yerel bağlantılardan gelen net bilgiler doğrultusunda hareket ederek ihtiyaca yönelik yardım yapmak, hem koordinasyon açısından hem de ihtiyacın hedef kitleye ulaşması açısından önem teşkil etmektedir.
Deprem bölgesindeki her ilin, deprem sonrası süreçte depremzedelerin iyi oluş halini sağlama konusunda kaydettiği ilerlemenin yerel düzeyde değerlendirerek planlama yapılması gerektiği görülmektedir. Zira Hatay -22 Nisan’daki güncel duruma göre- hala “temel ihtiyaçların karşılanması” düzeyinde kalırken, Kahramanmaraş’ta psikososyal destek çalışmalarının uygulanabilir olduğu bir seviyenin yaklandığı görülmektedir. İki kent arasındaki farklılık, Hatay’daki yıkımın daha büyük boyutta olmasından kaynaklanmaktadır.
Deprem bölgesinde görülen en önemli sorunlardan biri hava sıcaklığının mevsim değişimi ile birlikte günden güne artmasıdır. Bölgede mevcut olan çoğu çadır/konteynerin şartları yaz mevsimine uygun görülmemektedir. Özellikle Hatay’da ağaçlık olmayan çadır alanlarında gölgelik ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu durum hem depremzedelerin kaldığı çadırlar hem de hizmet verici personel için gereçlidir.

65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin yaşlı ve engellilerin kullanımına yönelik yaptırmış olduğu WC-duş kabinlerinin kapasitesinin artırma konusunda gelen öneriler şu şekildedir:

Kabin içine kıyafet ve havlu asmak amacı ile ek askılık takılması (mevcut bir askılığa ek olarak),
Hava sıcaklığının artması dolayısıyla kabinlere havalandırma penceresi yapılarak buhar tahliyesinin sağlanması,
Kabinlerin kadın ve erkek olmak üzere cinsiyete göre kullanılması için yaşam alanlarına 2’şer adet ünitenin temin edilmesi,
Kabini kullanacak kişilerin erişiminin kolaylaştırılması için anahtarların tek merkezden (kamp sorumlusu gibi) dağıtımı yerine çoğaltılması,
Yaşam alanlarına temin edilen kabinlerin yanı sıra yedek şofben gönderilmesidir. Bu ihtiyacın nedeni şofbenlerin bozulması durumunda tamirinin vakit almasıdır.

Yerel düzeyde çözüme ihtiyaç duyulan konular arasında WC-Duş ünitelerinde hijyen sürekliliğinin sağlanması ve -gerektiğinde- tamirat hizmetinin hızlandırılması önem teşkil etmektedir. Ayrıca yaşlı ve engelli kullanımına yönelik WC girişlerinde zemin şartlarının uygun hale getirilmesi önemlidir. Çadır kentlerde zemin şartları düzenli olarak kontrol edilmelidir çünkü şiddetli yağış gibi önlenemeyen durumlar zeminde bozulmaya neden olmaktadır.

65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin deprem bölgesinde yaşlılara yönelik yapabileceği çalışmalar doğrultusunda üzerine çalışılabilecek öneriler şu şekildedir;

Sahada aktif bir şekilde çalışan ASHB ve Türk Psikologlar Derneği ekiplerine yaşlılık konusunda eğitim modülü oluşturmak
Yaşlı yoğunluğuna göre belirlenen çadır/konteyner kentlerde, etkinliklerin yanı sıra online hukuki destek ve vaka danışmanlığını da içeren çeşitli hizmetlerin sağlanacağı aktif yaşam merkezleri kurmak
Şehir merkezlerine yakın bölgelerde, yaşlısı ile birlikte yaşayan ailelere danışmanlık sağlamak amacıyla gezici ekip oluşturmak
Çadırkentlerde engelli ve yaşlıların hizmetlere erişiminde sürekliliğin sağlanması için toprak ve çakıl taşından oluşan zeminlerin düzenli kontrolü için kamp sorumlularında farkındalık uyandırılması.